X  Używamy plików cookie i podobnych technologii w celach statystycznych. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.  Dowiedz się więcej. 

„Miał niesłychaną intuicję w poszukiwaniu prawdy” – spotkanie z Grażyną Szapołowską, Joanną Szczepkowską, Krzysztofem Zanussim, Mirosławem Baką i Zbigniewem Zamachowskim

fot. Dominika Szwugier

Artysta, przyjaciel, nauczyciel, inspiracja – Krzysztof Kieślowski. To właśnie jemu poświęcona była rozmowa z jednymi z najwybitniejszych twórców polskiego kina. Przy jednym stole zasiedli: Grażyna Szapołowska Joanna Szczepkowska, Krzysztof Zanussi oraz laureaci Złotych Aniołów za niepokorność twórczą – Mirosław Baka i Zbigniew Zamachowski. Gościnnie pojawiła się również Joanna Łapińska, dyrektorka artystyczna FPFF w Gdyni. Spotkanie prowadził Łukasz Maciejewski.

Szósty dzień 23. MFF BellaTOFIFEST przejdzie do historii. Okazją do spotkania z artystami były obchody 50. jubileuszu Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i pasmo Złote Lwy Krzysztofa Kieślowskiego. Twórcy wspominali wybitnego reżysera, dzieląc się osobistymi doświadczeniami ze współpracy z nim. Mury CKK Jordanki stały się tego wieczoru wyjątkową przestrzenią, która zgromadziła ludzi pragnących zgłębić twórczość Krzysztofa Kieślowskiego. Seanse filmów reżysera, które odbyły się w ramach naszego festiwalu – Amator, Krótki film o miłości oraz Krótki film o zabijaniu – cieszyły się ogromnym zainteresowaniem publiczności w każdym wieku: zarówno miłośników reżysera, jak i osób dopiero odkrywających jego twórczość. Potwierdza to jego nieprzemijalny fenomen, mimo upływu niemal trzech dekad od jego śmierci.

Krzysztof Zanussi, jeden z najważniejszych towarzyszy artystycznej drogi Kieślowskiego, wspominał ich wieloletnią współpracę:

Pamiętam, że kiedy Krzysztof zobaczył „Amatora”, jeszcze w niedokończonym montażu, ale już z ułożoną dramaturgią, zapytał mnie: „Czy ty jesteś przygotowany na sukces?”. Nie rozumiałem wtedy, o co mu chodzi, a on miał rację – „Amator” trafił w oczekiwania widzów, zarówno w kraju, jak i za granicą. Dziś dopiero widzę, o ile byłem od niego młodszy – latami i doświadczeniem.

Poza zawodową relacją łączyła ich także głęboka przyjaźń, która – jak zauważył Zanussi – była zjawiskiem wyjątkowym w realiach twórczej rywalizacji:

Krzysztof zrobił nieporównanie większą karierę światową ode mnie. W takich sytuacjach zwykłe przyjaźnie trzeszczą, a nasza – nie. Mieliśmy bardzo równe relacje. Nawet gdy był moim zastępcą jako szef TOR-u i prowadził studio podczas mojej nieobecności za granicąRóżniliśmy się nieznacznie, ale znacznie więcej nas łączyło. To nienaturalne – bo artyści są rywalami, a my potrafiliśmy przyjąć się nawzajem w pełni szczerze.

Na niezwykłe podejście Kieślowskiego do ludzi zwróciła uwagę również Grażyna Szapołowska:

To on jako pierwszy nauczył mnie ogromnej tolerancji wobec tego, co nieznane i nienazwane – wobec ludzi. Miał niezwykłą ciekawość drugiego człowieka. Jako dokumentalista potrafił precyzyjnie pokazać świat, ale nadawał mu też wymiar metafizyczny. „Dekalog” cały jest taki – zachwycający, bo wszyscy wierzymy w metafizykę, choć nie każdy potrafi ją dostrzec. On ją wprowadzał. To był ten rodzaj bajki – o rzeczach, które istnieją, choć jeszcze ich nie znamy.

Jej rola w Krótkim filmie o miłości przeszła do historii jako jedna z najbardziej charakterystycznych w kinie Kieślowskiego.

Wcześniej często byłam wykorzystywana w filmach – głównie do bezrefleksyjnego rozbierania się. Krzysztof jako pierwszy dostrzegł we mnie coś więcej – mówiła aktorka.

Wspomnienie Łukasza Maciejewskiego, który jako licealista spotkał Kieślowskiego podczas Olimpiady Wiedzy o Filmie w Gdańsku, pokazało reżysera jako człowieka niezwykle inspirującego:

Był dla nas cudowny. Ja siedziałem cicho, wstydziłem się, nie zabierałem głosu. Ale zapamiętałem jedno zdanie, które do dziś we mnie trwa: „Ja nie jestem szczególnie utalentowany, ale uważam, że trzeba zasuwać. Trzeba strasznie ciężko pracować. To jest jedyne, co mogę wam powiedzieć.” Trzymam to zdanie w sobie – ono przetrwało. To była definicja tego, jak żyć. Bo przecież to było fundamentalne wyzwanie Kieślowskiego. Każdy jego film – dokument czy fabuła – o tym opowiadał.

Choć na co dzień powściągliwy i zamknięty wobec dziennikarzy, w relacjach prywatnych Kieślowski potrafił uwolnić u innych najgłębsze pokłady emocji:

Zadał mi kilka grzecznych pytań. A potem, idąc Chełmską, uświadomiłem sobie, że opowiedziałem mu rzeczy, których nigdy nikomu nie mówiłem. To były bardzo intymne sprawy – wspominał Mirosław Baka.

Pamiętam, że zabrałam na plan moją córeczkę, która miała wtedy cztery lata. Wziął ją na kolana, a ona wtuliła się w niego jak w ojca. Biło od niego ogromne ciepło. Był bardzo czuły dla swojej córki, Marty, którą codziennie po zdjęciach odwoził na lekcję angielskiego – opowiadała Grażyna Szapołowska.

Zbigniew Zamachowski podkreślił, że praca z Kieślowskim zdeterminowała jego dalszą karierę i przyniosła rozpoznawalność także za granicą:

Jestem mu winien prywatny, mały pomnik. Wciąż grywam w zagranicznych produkcjach – to wszystko jest pokłosiem tylko dwóch filmów, ale dla mnie – AŻ dwóch.

Dlaczego filmy Krzysztofa Kieślowskiego wciąż wypełniają sale kinowe? Może chodzi o ich uniwersalizm – mimo upływu lat poruszają fundamentalne pytania o sens, los, moralność. Wszyscy goście zwracali uwagę na jego zainteresowanie metafizyką, obecnością niewidzialnego w ludzkim życiu.

On głęboko wierzył w metafizykę – w dobro i zło. Wierzył, że człowiek powinien być dobry, niezależnie od wszystkiego. Jeśli jest nam źle, to potem coś się odwróci – mówiła Grażyna Szapołowska.

Był świadomy, że świat materialny to nie całość. Moi rodzice nie żyją, a ja codziennie z nimi rozmawiam przed snem – sprawdzam, co zrobiłem danego dnia i czy byliby ze mnie dumni – wspominał Krzysztof Zanussi.

Kieślowski był zwolennikiem kina, które prowokuje do dialogu i krytycznej refleksji. Jak zauważyła Joanna Szczepkowska – potrzeba tego typu dzieł była wtedy i jest dziś równie istotna:

Myślę o tym, zwłaszcza teraz, tutaj – co on by powiedział? Jakie znalazłby myśli, jakie rozwiązania na to wszystko, co się dzieje? Także to niewątpliwie taka osoba, której brakuje. To jest dość banalne, co mówię, ale niewątpliwie jego stanowisko byłoby w tej chwili bardzo istotne.

Dzięki tego takim spotkaniom głos Krzysztofa Kieślowskiego wciąż wybrzmiewa we współczesnym świecie, skłaniając do zatrzymania się nad kwestiami, którym warto poświęcić chwilę refleksji.

Magdalena Trapik

W tym dziale również

Google Translate

Aktualności BellaTOFIFEST

„Miał niesłychaną intuicję w poszukiwaniu prawdy” – spotkanie z Grażyną Szapołowską, Joanną Szczepkowską, Krzysztofem Zanussim, Mirosławem Baką i Zbigniewem Zamachowskim

Artysta, przyjaciel, nauczyciel, inspiracja – Krzysztof Kieślowski. To właśnie jemu poświęcona była rozmowa z jednymi z najwybitniejszych twórców polskiego kina.

„Ktoś, kto tego nie przeżył, może nie uwierzyć” – spotkanie z twórcami „Rzeczy niezbędnych”

Szóstego dnia 23. MFF BellaTOFIFEST nasi widzowie mieli okazję porozmawiać z twórcami filmu „Rzeczy niezbędne”: laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Torunia FLISAKA Katarzyną Warnke, jurorem konkursu głównego On Air Andrzejem Konopką oraz reżyserką Kamilą Taraburą.

Dzień siódmy na 23. MFF BellaTOFIFEST

Ostatniego dnia festiwalu zapraszamy na spotkanie z wybitnym polskim artystą, Kazikiem Staszewskim, laureatem Złotego Anioła za niepokorność twórczą. W programie również okołofilmowe rozmowy m.in. z Marią Mamoną, Jackiem Petryckim, Agnieszka Zwiefką i Ryszardem Krukiem.