„Przesłuchanie” — najbardziej antykomunistyczny film w historii PRL
O możliwość dystrybucji „Przesłuchania” walczyło całe środowisko filmowe, mimo to został zakazany i czekał siedem lat na przedstawienie widzom. Tego scenariusza zazdrościł Bugajskiemu sam Wajda. Za stworzenie najbardziej antykomunistycznego filmu w historii kinematografii PRL Bugajski został zmuszony do emigracji. To za rolę w „Przesłuchaniu” Krystyna Janda została nagrodzona w Cannes. Trudno opisać wagę tego filmu, bez wątpienia jest on jednak legendą.
Fabuła filmu jest osadzona w latach 50. Tonia, młoda i niewinna dziewczyna, zostaje aresztowana przez UB i przewieziona do więzienia. SB chce by złożyła fałszywe zeznania, które obciążą jej kolegę. Tonia będąc świadoma swojej niewinności nie chce składać zeznań. Przechodzi przez długie miesiące okrutnych przesłuchań, w których walczy o swoje człowieczeństwo.
Oficjalna premiera filmu „Przesłuchanie” miała miejsce 13 grudnia 1989 roku, chociaż był już popularny znacznie wcześniej. Wielokrotnie przegrywano go na kasety VHS i organizowano nielegalne seanse. Po kolejnym przegrywaniu filmu, dźwięk i obraz nie zawsze były w najlepszej formie, ale sama możliwość udziału w takim wydarzeniu była ważniejsza. Sama Janda powiedziała, że na wersji filmu, którą miała w swoim domu, pojawiły się tak duże plamy, że nie było widać granej przez nią postaci.
Dlaczego ten film jest tak autentyczny? Dlaczego oglądanie go porusza do żywego? Przede wszystkim Bugajski konsultował się wielokrotnie z byłymi więźniami z lat stalinowskich. Sama postać głównej bohaterki była wzorowana na Marcie Piwińskiej, redaktorce PIW-u, która została aresztowana w latach 50 i przesłuchiwana przez niesławnego Jacka Różańskiego, który był również oprawcą rotmistrza Pileckiego. To właśnie Różański był pierwowzorem „Kąpielowego”, którego grał Janusz Gajos. Z kolei postać Tadeusza Morawskiego (w roli Adam Ferency) była wzorowana na poecie Tadeuszu Borowskim.
„Przesłuchanie” to świetna propozycja z pasma „Mistrzowie niepokorni” na 18. MFF. Tofifest. Kujawy i Pomorze. Ten film oraz inne polskie klasyki filmowe wciąż można obejrzeć online na platformie festiwalu.
Aleksandra Boniecka
W tym dziale również
- Idea
- Sekcje
- Nagrody
- Jury konkursu On Air 2023
- Archiwum
